Շրյոդինգերի կատուն ո՞ղջ է, թե՞ մեռած

Մինչև Շրյոդինգերի կատվի մասին պատմելը, կխնդրեմ, որպեսզի ձեր տեսադաշտից հեռացնենք բոլոր կատվիկներին և այս փորձը ոչ մի դեպքում չկրկնեք նրանց վրա:

Կատվի հետ կապված այս փորձի գաղափարը պատկանում է ավստրիացի ֆիզիկոս Էրվին Շրյոդինգերին. ի դեպ, փորձը մտավոր է, այն երբեք չի կատարվել, ու բարեբախտաբար ոչ մի կատու չի զոհվել դրա արդյունքում:

Կատուն, թույնի սրվակը, ռադիոակտիվ ճառագայթման աղբյուրը  և գրանցող սարքը տեղադրված են փակ արկղի մեջ: Մեկ ժամվա ընթացքում ռադիոակտիվ նյութը հավասար հավանականությամբ կա՛մ կարող է ճառագայթել, կա՛մ ոչ: Եվ հենց գրանցող սարքը նույնիսկ շատ փոքր ճառագայթում գրանցի, մուրճը կընկնի թույնով սրվակի վրա, և մեր կատվիկը կսատկի:
Բայց հավանականությունը նույնն է, որ նյութը չի ճառագայթի, մուրճը չի ընկնի, սրվակը չի կոտրվի, և կատուն ողջ-առողջ դուրս կգա արկղից:

Շրյոդինգերի կատվի փորձը` երկու հնարավոր ելքերով

Փորձարարը չի կարող իմանալ, թե արդյոք ռադիոակտիվ նյութը ճառագայթել է, թույնի սրվակը կոտրվել է և կատուն սատկել: Նա կարող է դա միայն այն դեպքում իմանալ, երբ բացի արկղը: Իսկ մինչև արկղը բացելը կատուն և՛ մեռած է, և՛ կենդանի: